O θεσμός του Συμβούλου Καθηγητή προτείνει μία καινοτόμο δράση που εφαρμόζεται στους τους μαθητές της Α΄ τάξης, με στόχο τη συστηματική υποστήριξη τους στη σχολική ζωή και τη δημιουργία θετικού κλίματος στη σχολική κοινότητα. Ήδη, η υλοποίησή του σε πολλά σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη χώρα μας έχει παρουσιάσει πολύ θετικά αποτελέσματα.
Στόχοι της δράσης:
- Να υποδεχθεί, να υποστηρίξει και να ενδυναμώσει ψυχικά τους νεοεισερχόμενους μαθητές, ώστε η προσαρμογή τους στο σχολικό περιβάλλον να είναι ομαλή και λειτουργική
- Να συμβάλει στη βελτίωση των σχέσεων εκπαιδευτικών-μαθητών, έτσι ώστε να οικοδομηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης και να μειωθούν οι συγκρούσεις
- Να βοηθήσει στον εντοπισμό και την πιθανή άρση προβλημάτων που αναστέλλουν τη γνωστική πρόοδο των μαθητών
- Να φροντίσει για την παραπομπή των μαθητών που αντιμετωπίζουν προβλήματα (π.χ. μη διαγνωσμένες μαθησιακές δυσκολίες, παραβατική συμπεριφορά, κλπ.) σε αρμόδιους φορείς, και να διευκολύνει τη σύνδεση των οικογενειών τους με υπηρεσίες ψυχικής υγείας της κοινότητας
- Να ευοδώσει σχέσεις συνεργασίας ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς.
Υλοποίηση/Εφαρμογή:
Κατά την έναρξη του σχολικού έτους συγκροτείται η ομάδα των εκπαιδευτικών που επιθυμούν να συμμετάσχουν στη δράση και ορίζεται ένας συντονιστής. Η ομάδα εκπαιδεύεται από τον ψυχολόγο του σχολείου ή αρμόδιους φορείς, (α)στις βασικές αρχές και τεχνικές της συμβουλευτικής, (β) συνεργάζεται με όσα σχολεία υλοποιούν ήδη τη δράση για να καρπωθεί την πείρα τους και (γ) ανατρέχει στη σχετική βιβλιογραφία για ενημέρωση.
Ενημερώνει το Σύλλογο Γονέων και στη συνέχεια ενημερώνει δια ζώσης κάθε τμήμα της Α΄ τάξης για την συγκεκριμένη δράση. Για την ενημέρωση των μαθητών επιλέγονται οι πιο επικοινωνιακοί εκπαιδευτικοί (ομάδα δύο εκπαιδευτικών) ή όπως κρίνει η ομάδα. Αναρτώνται επίσης ανακοινώσεις (εύληπτες και επικοινωνιακές για τα παιδιά) σε κάθε τμήμα, στον γενικό πίνακα ανακοινώσεων και την ιστοσελίδα του σχολείου.
Κάθε νεοεγγραφόμενος μαθητής/μαθήτρια ανατίθεται από τον συντονιστή σε έναν εκπαιδευτικό που ονομάζεται Σύμβουλος-Καθηγητής, ο οποίος συναντάται με το μαθητή σε 15λεπτες συναντήσεις (2 φορές το μήνα) εντός του σχολικού ωραρίου και σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο που διασφαλίζει την ιδιωτικότητα της συνάντησης.
Κάθε Σύμβουλος-Καθηγητής αναλαμβάνει 4-5 μαθητές Κατά την κατανομή των μαθητών ο συντονιστής φροντίζει, στο μέτρο του εφικτό, ο Σύμβουλος-Καθηγητής (α) να μη διδάσκει στο τμήμα του μαθητή, (β) να είναι του ίδιου φύλου με το μαθητή.
Ευκταίο είναι ο Διευθυντής και ο Υποδιευθυντής της σχολικής μονάδας να μην λειτουργήσουν ως Σύμβουλοι-Καθηγητές.
Οι συναντήσεις ορίζονται στα κενά του Συμβούλου-Καθηγητή, ο οποίος παραλαμβάνει τον μαθητή και τον επιστρέφει στην τάξη του μετά το τέλος της συνάντησης, φροντίζοντας να μην διαταράσσεται η εύρυθμη λειτουργία του σχολείου.
Κάθε Σύμβουλος-Καθηγητής στην πρώτη συνάντηση ενημερώνει τον μαθητή για τη δράση, φροντίζει να τεθούν τα θεμέλια αμοιβαίας εμπιστοσύνης, τον προσκαλεί να συνδιαμορφώσουν τους στόχους αυτής της συνεργασίας και να ορίσουν το πρόγραμμα των συναντήσεων τους.
Η ομάδα των Συμβούλων-Καθηγητών ορίζει τακτικές και έκτακτες συναντήσεις όπου συζητιούνται ανώνυμα όλα τα ζητήματα που έχουν αναδυθεί από τις επιμέρους συναντήσεις και χρήζουν ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Οι συναντήσεις αυτές έχουν το ρόλο της ενδυνάμωσης και της ανατροφοδότησης των Συμβούλων-Καθηγητών. Καλό είναι στις τακτικές και έκτακτες συναντήσεις, συντονιστής να είναι ο ψυχολόγος του σχολείου, ώστε να είναι σε θέση να παράσχει, αν χρειαστεί, εξειδικευμένες οδηγίες και κατευθύνσεις προς τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς.
Ο Σύμβουλος-Καθηγητής κινείται εντός των ορίων του παιδαγωγικού του ρόλου και σε καμία περίπτωση δεν αναλαμβάνει το ρόλο του ψυχολόγου ή του ψυχοθεραπευτή. Αν οι ανάγκες του μαθητή πηγαίνουν πέρα από αυτόν τον ρόλο, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να ζητήσει τη συνδρομή του ψυχολόγου ή άλλου αρμόδιου φορέα και να παραπέμψει τον μαθητή, ενημερώνοντας βεβαίως τον Διευθυντή του σχολείου.
Στο τέλος της σχολικής χρονιάς, η ομάδα των Συμβούλων-Καθηγητών συνεδριάζει για την αποτίμηση της δράσης, και κάθε μέλος της μπορεί να καταθέσει, με όποιον τρόπο επιθυμεί, την εμπειρία του από τη συμμετοχή του στη δράση. Όλες οι αξιολογήσεις καθαρογράφονται και κατατίθενται στο αρχείο του θεσμού, ως βοήθημα για τη νέα σχολική χρονιά.
Ακολουθώντας την επικρατέστερη τάση της συμβουλευτικής που εφαρμόζεται στο διεθνή χώρο, προτείνουμε το θεσμό του Συμβούλου-Καθηγητού με την προσδοκία να συμβάλει στην αναβάθμιση του παιδαγωγικού ρόλου του εκπαιδευτικού και τη βελτίωση του κλίματος στη σχολική κοινότητα, έτσι ώστε το σχολείο να γίνει λιγότερο απρόσωπο απέναντι στο μαθητή και την τοπική κοινωνία.